MADDE

Madde kütlesi hacmi ve eylemsizliği olan her şeydir.Maddenin aynı zamanda kütlesi hacmi vardır. Çevreye bakıldığında çok sayıda ve özellikleri değişik varlıkların olduğu görülür. Çevrede görülen her şey maddedir.  Bizde bir maddeyiz. Yeryüzü çok çeşitli maddelerin bir topluluğudur. Hava su toprak ve güneş kainatın en önemli dört maddesidir. Bazı bilim adamları yeryüzündeki maddelerin kaynağının bunlar olduğunu söylemişlerdir. Maddelerin çoğunu görebiliriz. Su, taş, toprak, kitap sıra… vb. maddeler görebildiğimiz maddelerdir. Bazı maddeleri ise göremediğimiz   halde duyu organlarımızla hissedebiliriz. Hava ve koku gibi maddeleri göremeyiz ama hissedebiliriz. Isı, ışık, ses, düşünceler veya fikirler ise madde değildir. 

                   Maddenin Fiziksel  Halleri

1)Katı
Maddenin belirli bir şekle ve hacme sahip en düzenli halidir. Örnek: Demir,Tahta,Buz birer katı örneğidir.

2)Sıvı
Sıvı maddenin belirli bir hacmi vardır,ancak belirli bir şekli yoktur.Sıvıyı oluşturan tanecikler arasında az da olsa boşluk bulunur.Örnek Su.benzin,alkol

3)Gaz

Maddenin sıvı hal gibi belirli bir şekli yoktur.Bir gazın hacmi bulunduğu kabın hacmine eşittir.Gazların hacimleri Basınç ve sıcaklıklarına bağlı olarak değişir.Hava,Karbondioksit,oksijen birer gazdır.

  Maddelerin Hallerine Göre Sınıflandırılması 

Kütlesi ve hacmi olan, boşlukta yer kaplayan her şeye “madde” denir. Çevremizde gördüğümüz maddeleri katı, sıvı ve gaz olarak sınıflandırabiliriz.

 KATILARIN ÖZELLİKLERİ :  Katı hali, maddenin en düzenli halidir.  Katıları oluşturan tanecikler arasındaki boşluklar yok denecek kadar azdır.  Katı tanecikleri arasındaki çekim kuvveti çok fazladır. Katıların belirli bir şekli ve belirli bir hacmi vardır.  Katılar sıkıştırılamaz. 

SIVILARIN ÖZELLİKLERİ : Sıvılar, katılara göre daha düzensizdir. • Sıvıları oluşturan tanecikler arasındaki boşluklar, katılara göre daha fazladır.  Sıvı tanecikleri arasındaki çekim kuvveti, katılardakine göre daha azdır. Sıvıların belirli bir şekli yoktur. Bulundukları kabın şeklini alırlar.  Sıvıların belirli bir hacmi vardır.  Sıvılar, akışkandır. Sıvılar çok az sıkıştırılabilir.

 GAZLARIN ÖZELLİKLERİ : Gaz hali, maddenin en düzensiz halidir. Gazları oluşturan tanecikler arasındaki boşluklar çok fazladır.  Gazları oluşturan tanecikler arasındaki çekim kuvveti çok azdır. Gazların belirli bir şekli yoktur. Bulundukları kabın şeklini alırlar.  Gazların belirli bir hacmi yoktur. Bulundukları kabın hacmini alırlar gazlar uçucudur.

         Maddelerin Ortak Özellikleri

Bütün maddelerde bulunan özelliğe ortak özellik denir. Bütün maddelerin hacmi ve kütlesi vardır. Ağırlık ortak özellik olarak akla gelebilir ama, bir maddenin uzayın her yerinde kütlesi olduğu halde bazı yerlerde ağırlığı sıfır olabilir. Yani ağırlık ortak özellik değildir. Maddelerin, renk, koku, tat, biçim ve sıcaklık gibi özellikleri de vardır. Renk, koku ve tat bazen ortak, bazen de ayırt edici özelliktir. Örneğin tuz ve kömürü rengine bakarak ayırt edebiliriz. Tuz ve toz şeker gibi maddeleri rengine bakarak ayırt edemeyiz. Maddeyi gruplandırmak ve bu gruplandırma hakkında genelleme yapabilmek için maddeler arasında maddenin rengine, kokusuna, canlı ya da cansız oluşuna bağlı olmayan ortak özellikler aranır. Bu ortak özellikler;

a. Eylemsizlik 

b. Hacim 

c. Kütle 

d. Tanecikli Yapı

                               KÜTLE NEDİR ?

Bir cisimde bulunan madde miktarına kütle denir. m ile gösterilir.

·         Eşit kollu terazi ile ölçülür?

·         Sıcaklık, basınç ve cismin  bulunduğu yere bağlı değildir.

·         Kütle evrenin her yerinde aynıdır, değişmez.

·         Fiziksel veya kimyasal bir olay sonucunda toplam kütle değişmez.

·         Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür.

·         Kütle skaler bir niceliktir.

                                                          Kütle birimleri:    

                                                            Kilogram →kg
                                                            Hektogram →hg
                                                            Dekagram →dag
                                                            Gram →g
                                                            Desigram →dg
                                                            Santigram →cg
                                                            Miligram →mg

Tanecikli Yapı :Tanecikli yapı, bütün maddelerin kendilerinin özelliklerini tasıyan oldukça küçük birimlerden (taneciklerden) meydana gelmesidir.

Örnek olarak, su için molekül, helyum gazı için atom, ışık için foton verilebilir.

Eylemsizlik:Maddenin doğal durumunu koruma isteğine Eylemsizlik denir. Duran bir araç aniden harekete geçerse araç içerisindeki cisimler aracın arkasına doğru hareket ederler, araç aniden fren yaptığında cisimler aracın ön tarafına doğru hareket eder. Dolmuş veye Otobüs içerisinde giderken şoförün aniden fren yapması durumunda bütün yolcular öne doğru giderler. Yolcuların bu şekilde hareket etmesinin sebebi eylemsizlik kuvvetinden kaynaklanır. Kütle: Bir maddenin madde miktarına kütle denir. Kütle tanecik sayısıdır diyebiliriz. Bu nedenle kütle miktarı bulunduğu yere göre değişiklik göstermez. Günlük hayatda kütle ve ağırlık birbiriyle karıştırılır. Ancak aynı şeyler değildir. Ağırlık Dünyanın, cismin kütlesinden dolayı uyguladığı bir kuvvetdir. Ağırlık bulunulan ortama göre değişiklik gösterebilir. Örneğin bir cismin  Dünyada ve Ayda ki ağırlıkları birbirine eşit değildir, ama kütleleri eşittir.